Nieuwbouw in de gevolgklasse 1
Nieuwe bouwwerken in de gevolgklasse 1 vielen per direct al onder de kwaliteitsborging. In artikel 2.17 van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) is een lijst opgenomen met de bouwwerken die vallen onder de gevolgklasse 1. Het gaat dan om de “simpele” bouwwerken die geen monumentale status hebben, waarvoor geen gebruiksmelding moet worden gedaan, waar geen gelijkwaardige maatregelen worden toegepast en/of waar geen vergunningplichtige milieubelastende activiteiten (zullen) worden verricht. Voorbeelden van dergelijke bouwwerken zijn de grondgebonden eengezinswoningen of kleinere bedrijfspanden. Een overzicht van alle bouwwerken hieronder vallen vindt u in ons eerdere blogbericht hieromtrent.
Verbouwactiviteiten (2 x) uitgesteld
Verbouwactiviteiten vallen nog niet onder het stelsel van de kwaliteitsborging (art. 2.17 lid 4 Bbl). Er is dus een “knip” aangebracht tussen nieuwbouw en verbouw in de gevolgklasse 1.
De knip werd eigenlijk niet noodzakelijk geacht, omdat er voldoende kwaliteitsborgers beschikbaar zijn en gemeenten ook de voorkeur gaven voor een volledige inwerkingtreding. Uit de kamerbrief van 11 september 2023 blijkt dat de (toenmalig) minister De Jonge de invoering voor verbouw toch heeft uitgesteld, omdat Bouwend Nederland vond dat een latere inwerkingtreding voor verbouwing naar verwachting zou zorgen voor een zachtere landing voor de kleinere aannemers en meer ruimte zou bieden voor het oplossen van kinderziektes bij gemeenten. Besloten werd daarom de invoering van kwaliteitsborging bij verbouwactiviteiten op te schorten met 6 maanden – dus tot 1 juli 2024.
De beoogde datum van 1 juli 2024 is daarna uitgesteld naar 1 januari 2025. In een brief van 26 oktober 2023 gaf de minister aan dat bij mkb-aannemers zorgen bestonden over de uitvoerbaarheid van de Wkb. Toegezegd werd daarom in juni 2024 de onderzoeksresultaten van de invoeringstoets te presenteren en de inwerkingtreding van de verbouwactiviteiten hieraan te koppelen.
In een brief van 6 juni 2024 heeft toenmalig minister De Jonge aangegeven “alles overwegende” de inwerkingtreding van de Wkb voor verbouwactiviteiten nog eens uit te stellen. Verbouwactiviteiten zijn per 1 januari dus niet onder het stelsel van de kwaliteitsborging gekomen. Er is namelijk geen integraal zicht op de effecten van verbouwactiviteiten, mede omdat er nog niet mee is geoefend. In december 2024 zou zijn geoefend met de verbouw en kon een besluit worden genomen over de mogelijke invoering van verbouwactiviteiten onder het stelsel van de kwaliteitsborging.
Op 10 december 2024 is echter besloten de verbouwactiviteiten opnieuw niet onder het stelsel van de kwaliteitsborging te brengen. Een belangrijk argument daarvoor is dat de kosten van de kwaliteitsborging hoog zijn en niet in verhouding lijken te staan tot wat vooraf als uitgangspunt van de Wkb is bepaald: een toename van de kwaliteit tegen aanvaardbare kosten. Die kosten zitten vooral in het feit dat toepassing van de kwaliteitsborging meer inspanning vergt en dus meer tijd kost. De minister wil de komende tijd daarom nog beoordelen of het mogelijk is de kwaliteitsborging bij verbouw te vereenvoudigen. Hierover zal komende zomer, tegelijk met de resultaten van de monitoring Wkb, meer informatie beschikbaar komen.
De verbouwactiviteiten vallen vooralsnog dus nog niet onder de kwaliteitsborging en artikel 2.17 lid 4 Bbl blijft van toepassing. Voor de bouwwerken die vallen onder de gevolgklassen 2 en 3 geldt dat die nog altijd buiten het stelsel van de kwaliteitsborging vallen. De Wkb zal eerst worden geëvalueerd, waarna zal worden bekeken of gevolgklassen 2 en 3 onder het stelsel gebracht kunnen worden.
Aantal projecten onder de kwaliteitsborging
Een groot aantal bouwprojecten dat in 2024 is gestart, viel nog onder het overgangsrecht en is onder het oude recht door de gemeente beoordeeld. Uit een onderzoek dat Arcadis heeft verricht naar de eerste maanden, bleek dat er in de periode januari tot en met april 2024 slechts 17 projecten zijn gestart onder het stelsel van de kwaliteitsborging. De projecten waren bovendien recent gestart, zodat alleen ervaring was met de voorbereiding van de kwaliteitsborging (risicoanalyse en opstellen borgingsplan) en de bouwmelding (kamerbrief 6 juni 2024).
Voor de verbouwprojecten is het stimuleringsprogramma proefprojecten (STIPP) opgezet. Doel van dit programma is om ervaring op te kunnen doen met verbouwprojecten onder de kwaliteitsborging. Projecten die onder de vergunningplicht vallen, worden onder de STIPP uitgevoerd alsof de kwaliteitsborging al van toepassing zou zijn. Tot 1 november 2024 is voor 541 projecten een financiële bijdrage aangevraagd. De VNG heeft bovendien informatie verzameld van 224 respondenten. Meer informatie over de ervaringen met verbouwprojecten onder de kwaliteitsborging zal vermoedelijk dan in de zomer van 2025 komen, op basis waarvan zal worden besloten om verbouwprojecten al dan niet onder de kwaliteitsborging te brengen. Zodra daarover meer duidelijkheid ontstaat zullen wij daar uiteraard weer berichten in onze blogreeks.
Heeft u naar aanleiding van dit blogbericht of meer in het algemeen over de Wkb vragen? Neem dan gerust contact op met p.ozturk@lexence.com.
