Je bent betrokken bij veel vastgoedprojecten. Wat zijn volgens jou de grootste uitdagingen bij complexe vastgoedontwikkelingen tegenwoordig?
Vastgoedontwikkelingen zijn langdurige trajecten, zelfs bij snelle projecten ben je vaak drie tot vier jaar bezig. De uitdaging ligt in het samenbrengen van alle betrokken partijen en hen gedurende die tijd op één lijn te houden. Vaak hebben verschillende stakeholders, zoals ontwikkelaars en gemeentes, afwijkende belangen. Bijvoorbeeld, een ontwikkelaar wil succesvol project draaien met mooi rendement, terwijl de gemeente eisen stelt aan sociale woningbouw. Het gaat erom deze belangen te balanceren en een gezamenlijke richting te vinden.
Zijn de afwijkende, tegenstrijdige belangen de grootste bron van complexiteit? Hoe ga je daarmee om?
Belangen hoeven niet altijd tegenstrijdig te zijn, maar ze schuren wel vaak. Alle partijen moeten bereid zijn compromissen te sluiten. De complexiteit wordt vergroot door de lange looptijd van projecten, waarin politieke of maatschappelijke veranderingen kunnen plaatsvinden. Het is belangrijk om flexibiliteit te behouden en rekening te houden met mogelijke veranderingen. Dit geldt ook voor omgevingsfactoren, zoals omringende bewoners en bedrijven, die invloed kunnen uitoefenen op het proces.
Hoe werk je samen met verschillende partijen, zoals investeerders, aannemers en gemeenten, en hoe houd je de balans?
Samenwerking is cruciaal. Je moet met alle partijen in gesprek blijven en hun belangen begrijpen voordat je een contract opstelt. Vaak zie je dat buitenlandse investeerders bijvoorbeeld direct met een contract komen zonder eerst het gesprek aan te gaan. Dat werkt minder goed. Het belangrijkste is om juridisch alles goed te borgen, zodat je flexibel kunt blijven als bijvoorbeeld een aannemer afhaakt of een vergunning niet wordt verleend.
Je hebt ook ervaring met industriële installaties. Wat maakt dat soort projecten anders dan vastgoedontwikkelingen?
Industriële installaties, zoals rioolwaterzuiveringsinstallaties of biogasinstallaties, zijn complexer qua technische eisen. Het gaat niet alleen om de fysieke constructie, maar ook om de prestaties van de installatie. Bij vastgoedontwikkeling weet iedereen wat je bouwt – een kantoor of appartementencomplex – maar bij industriële projecten draait het om het eindresultaat, zoals de zuiverheid van water of de efficiëntie van een CO2-afvanginstallatie.