Aanvraag ingediend vóór 1 januari 2024:
Voor aanvragen die zijn ingediend voor 1 januari 2024 geldt volgens het algemene overgangsrecht uit de Omgevingswet, dat daarvoor het oude recht van toepassing blijft. Dat is in casu de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Aangezien daarin geen regeling is opgenomen ten aanzien van de Wkb, zal de aanvraag worden getoetst aan het Bouwbesluit 2012. De omgevingsvergunning zal dan geweigerd moeten worden als één van de weigeringsgronden, opgenomen in artikel 2.10 lid 1 van de Wabo, zich voordoet.
Aanvragen ingediend na 1 januari 2024:
Aanvragen die worden ingediend op of na 1 januari 2024 vallen onder de werking van de Omgevingswet. Zoals eerder ook in kaart gebracht (zie daarover dit blogbericht), wordt de bouwactiviteit zoals die onder de Wabo bestond met de inwerkingtreding van de Omgevingswet opgeknipt (de “knip”) in een ruimtelijk deel (de “omgevingsplanactiviteit”) en een technisch deel (de “bouwactiviteit”).
Aannemelijkheidstoets Bbl
Uitgangspunt is dat bij de aanvraag “bouwactiviteit” door het bevoegd gezag wordt beoordeeld of het aannemelijk is dat de aangevraagde bouwactiviteit voldoet aan de eisen die worden gesteld in hoofdstuk 4 (nieuwbouw) of hoofdstuk 5 (verbouw) van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Als dat zo is, dan dient het bevoegd gezag de omgevingsvergunning te verlenen (art. 8.3b Besluit kwaliteit leefomgeving).
Bepaalde type bouwwerken zijn echter uitgezonderd van de vergunningplicht. Dat kan zijn omdat de bouwwerken geheel vergunningvrij gerealiseerd kunnen worden (gevolgklasse 0), of omdat zij onder het stelsel van de kwaliteitsborging vallen waarvoor een meldplicht geldt. Het gaat dan om bouwwerken van de gevolgklasse 1, waarop wij in dit blogbericht reeds zijn ingegaan. Meer specifiek gaat het om de nieuwbouw van bouwwerken in de gevolgklasse. Verbouwactiviteiten zijn vooralsnog uitgezonderd van de stelselherziening (art. 2.17 lid 4 Bbl).
Nieuwbouw per 1 januari 2024
Voor de aanvraag omgevingsvergunning voor bouwwerken (nieuwbouw) die onder het stelsel van de kwaliteitsborging vallen, geldt dat er geen specifiek overgangsrecht geregeld is. Als een aanvraag wordt ingediend en het blijkt dat het gaat om de nieuwbouw van een bouwwerk in de gevolgklasse 1, dan zal de gemeente de aanvrager moeten informeren over het feit dat vier weken voorafgaand aan de start van de bouwactiviteiten een melding moet worden ingediend (art. 2.18 Bbl).
Verbouw per 1 juli 2024
Als het gaat om verbouwactiviteiten is door minister De Jonge gekozen voor een uitgestelde inwerkingtreding. Daarmee hoopt de minister op een zachtere landing van het stelsel voor de kwaliteitsborging. Volgens de minister geeft een latere inwerkingtreding meer vertrouwen in de wet en verkleint dit het risico op stagnatie in de bouw vanwege te weinig kwaliteitsborgers (Kamerbrief d.d. 11 september 2023). Vooralsnog geldt daarom dat verbouwactiviteiten niet kwalificeren als bouwactiviteiten in de gevolgklasse 1. Uit de brief van de minister volgt dat is beoogd om de verbouwactiviteiten per 1 juli 2024 onder te brengen bij de bouwactiviteiten in de gevolgklasse 1, mits op basis van een onafhankelijke toetsing duidelijk is dat er voldoende kwaliteitsborgers beschikbaar zijn en er geen andere signalen zijn die belemmerend werken.
Als een aanvraag wordt ingediend voor verbouwactiviteiten, geldt dat het bevoegd gezag moet beoordelen of de verbouw voldoet aan de eisen die hieraan in hoofdstuk 5 Bbl worden gesteld. Als dat het geval is, zal de omgevingsvergunning verleend moeten worden.
Wat betreft het toetsingsmoment geldt dat het bevoegd gezag de aanvraag “ex nunc” moet beoordelen. Dat betekent dat de aanvraag moet worden getoetst aan het recht zoals dat op dat moment geldt. In het Bbl lijkt geen overgangsrecht te zijn opgenomen dat erin voorziet dat aanvragen die worden ingediend voor 1 juli 2024 getoetst worden aan het Bbl. Dit betekent dat bevoegd gezagen aanvragen voor vergunningplichtige verbouwactiviteiten tot 1 juli 2024 in behandeling zullen nemen. Als het bevoegd gezag de voor 1 juli 2024 ingediende aanvraag pas na deze datum behandelen, zullen zij de aanvraag niet in behandeling nemen omdat de verbouwactiviteiten onder het stelsel van de kwaliteitsborging zijn komen te vallen. Dat dit zo is beoogd, volgt ook uit de kamerbrief van 11 september 2023: “tot de datum van 1 juli 2024 zullen gemeenten vergunningplichtige verbouwactiviteiten dus nog in behandeling blijven nemen”
Vooral bij verbouwactiviteiten geeft het enkele indienen van een aanvraag vóór 1 juli 2024 dus niet de garantie, dat die door het bevoegd gezag zal worden getoetst aan het Bbl en hiervoor een omgevingsvergunning zal worden verleend. Indien de wens bestaat voor verbouwactiviteiten een omgevingsvergunning voor de bouwactiviteit te verkrijgen, dan zal deze zo spoedig mogelijk ingediend moeten worden.
Blogreeks
Deze blog maakt onderdeel uit van een blogreeks over de Wkb. Onder meer de volgende vragen hebben de revue gepasseerd of zullen nog worden besproken:
Heeft u zelf een vraag die u graag behandeld ziet in de blogreeks? Stuurt u dan een e-mail naar h.goedegebure@lexence.com en/of p.ozturk@lexence.com. Wij zullen uw vraag dan beantwoorden middels een blog of op via een FAQ-rubriek op deze website.
